استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ، دستگاهی است که برای حفظ ولتاژ خروجی در یک سطح ثابت استفاده میشود. ولتاژ برق ورودی به شبکه برق شهری معمولاً بین ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت است، اما این ولتاژ ممکن است به دلایل مختلفی مانند نوسانات شبکه برق، اتصال تجهیزات پرمصرف و … دچار نوسان شود. این نوسانات ولتاژ میتواند باعث آسیب به تجهیزات الکتریکی شود. استابلایزر با استفاده از مدارات الکترونیکی پیچیده، ولتاژ خروجی را در یک سطح ثابت نگه میدارد و از آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی جلوگیری میکند.
استابلایزرها انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع مدارات الکترونیکی به کار رفته در آنها تقسیمبندی میشوند. برخی از رایجترین انواع استابلایزرها عبارتند از:
- استابلایزر رلهای: این نوع استابلایزر از ترانسفورماتورهای رلهای برای تنظیم ولتاژ خروجی استفاده میکند. استابلایزرهای رلهای ارزانقیمت هستند، اما دقت تنظیم ولتاژ در آنها پایین است.
- استابلایزر ترانزیستوری: این نوع استابلایزر از ترانزیستورها برای تنظیم ولتاژ خروجی استفاده میکند. استابلایزرهای ترانزیستوری دقت تنظیم ولتاژ بالاتری نسبت به استابلایزرهای رلهای دارند، اما قیمت آنها نیز بالاتر است.
- استابلایزر سوئیچینگ: این نوع استابلایزر از یک مدار سوئیچینگ برای تنظیم ولتاژ خروجی استفاده میکند. استابلایزرهای سوئیچینگ دقت تنظیم ولتاژ بسیار بالایی دارند، اما قیمت آنها نیز بسیار بالا است.
استابلایزرها کاربردهای مختلفی دارند. از جمله کاربردهای استابلایزرها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از تجهیزات الکتریکی حساس مانند کامپیوترها، دستگاههای پزشکی، تجهیزات صوتی و تصویری و … در برابر نوسانات ولتاژ
- بهبود عملکرد تجهیزات الکتریکی که به ولتاژ ثابت نیاز دارند
- جلوگیری از آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی در اثر اتصال تجهیزات پرمصرف
استفاده از استابلایزر در مناطقی که نوسانات ولتاژ برق زیاد است، ضروری است. همچنین، استفاده از استابلایزر برای محافظت از تجهیزات الکتریکی حساس نیز توصیه میشود.